Designed by Freepik
Το άγχος αποχωρισμού είναι μία από τις πιο συνηθισμένες αιτίες που δυσκολεύουν τον ύπνο των μικρών παιδιών. Πολλές φορές, μπορεί να αναρωτιέσαι γιατί το παιδί σου αντιδρά έντονα όταν πρόκειται να κοιμηθεί μόνο του, παρά τη ρουτίνα ύπνου που ακολουθείς με συνέπεια. Αν βλέπεις πως οι δυσκολίες ύπνου συμβαίνουν όταν φεύγεις από το δωμάτιο του παιδιού σας, όταν αλληλεπιδράς με το άλλο σου παιδί, όταν είσαι κουρασμένοι ή ακόμα και όταν βιάζεσαι, είναι πολύ πιθανό το παιδί σου να βιώνει άγχος αποχωρισμού.
Τι είναι το Άγχος Αποχωρισμού;
Το άγχος αποχωρισμού είναι μια φυσιολογική συναισθηματική αντίδραση που εμφανίζεται πρώτη φορά στους 6-8 μήνες και έχει διάφορες στιγμές που είναι πιο έντονο, όπως τους 12 μήνες, τους 18 μήνες, τα 2-2.5 έτη. Για τα μικρά παιδιά, οι γονείς αποτελούν τον κύριο πόλο ασφάλειας και φροντίδας. Κατά συνέπεια, η απουσία τους μπορεί να προκαλέσει έντονη ανησυχία, κλάμα ή ακόμα και έντονες διαμαρτυρίες, ειδικά την ώρα του ύπνου. Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία δυσκολεύονται να κρατήσουν στο μυαλό τους πολλές σκέψεις ταυτόχρονα, και η έννοια της “εξαφάνισης” των γονέων το βράδυ, έστω και προσωρινή, μπορεί να είναι τρομακτική. Δεν θα πρέπει να συγχέουμε αυτές τις περιόδους που το άγχος αποχωρισμού είναι πιο έντονο, με την παλινδρόμηση ύπνου. Ενώ το άγχος αποχωρισμού μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στον ύπνο, δεν είναι είναι πάντα κοινός παρονομαστής.
Γιατί Το Άγχος Αποχωρισμού Συμβαίνει Συχνά την Ώρα του Ύπνου;
Ο ύπνος σηματοδοτεί μια φυσική στιγμή αποχωρισμού μεταξύ του παιδιού και των γονιών. Τα μικρά παιδιά, λόγω της ανάγκης τους για στενή επαφή και παρουσία των φροντιστών τους, συχνά δυσκολεύονται να ηρεμήσουν και να αποδεχτούν ότι θα κοιμηθούν μόνα τους. Για πολλά παιδιά, αυτή η εμπειρία μπορεί να προκαλέσει τις φυσικές αντιδράσεις του οργανισμού σε έντονο άγχος, όπως είναι το κλάμα, το κάλεσμα της μαμάς ή του μπαμπά τη νύχτα, ή ακόμα και η επιμονή να παραμείνουν στο υπνοδωμάτιο μέχρι να κοιμηθούν ή να κοιμηθούν μαζί τους.
Πότε Συμβαίνει Το Άγχος Αποχωρισμού;
Το άγχος αποχωρισμού συχνά εκδηλώνεται σε συγκεκριμένες στιγμές, όπως:
- Όταν λέτε στο παιδί σας ότι θα φύγετε από το δωμάτιο.
- Όταν ασχολείστε με τα άλλα παιδιά σας.
- Όταν είστε κουρασμένοι και έχετε εξαντληθεί.
- Όταν βιάζεστε να ολοκληρώσετε τη ρουτίνα του ύπνου.
- Όταν έχετε ήδη φύγει από το δωμάτιο και το παιδί σας σας καλεί.
- Όταν δίνετε έντονες αντιδράσεις, όπως φωνές ή μακροσκελείς εξηγήσεις.
- Όταν δεν έχετε περάσει αρκετό χρόνο με το παιδί σας κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Αν αναγνωρίζετε κάποια ή όλα τα παραπάνω στη συμπεριφορά του παιδιού σας, τότε είναι πιθανό το παιδί να βιώνει έντονα άγχος αποχωρισμού, κάτι που το εμποδίζει να χαλαρώσει και να κοιμηθεί ήρεμα. Το θέμα όμως είναι: πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν να νιώθουν ασφαλή και να κοιμούνται καλύτερα, ακόμη και αν δεν είμαστε ακριβώς δίπλα τους;
Μια διαφορετική προσέγγιση για τον ύπνο: Χτίζοντας γέφυρες σύνδεσης
Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι έχουν δύο επιλογές: είτε να μένουν με το παιδί τους μέχρι να κοιμηθεί, είτε να το αφήσουν μόνο του να κλαίει. Συχνά οι γονείς γίνονται δέκτες διττών μηνυμάτων όταν περιγράφουν πως το παιδί τους εμφανίζει συμπεριφορές που υποδηλώνουν πως βιώνει μία περίοδο που το άγχος αποχωρισμού είναι πιο έντονο. Πολλοί θα τους πουν να γίνουν πιο αυστηροί, να σταματήσουν την συγκοίμηση, τον θηλασμό ή να πηγαίνουν στο υπνοδωμάτιο ώστε να μάθει πως πρέπει να παραμείνει στο κρεβάτι και να κοιμηθεί. Ενώ άλλοι θα συστήσουν υπομονή μέχρι να περάσει και ότι “δε δουλεύει τίποτα”.
Υπάρχει όμως και τρίτη επιλογή η οποία συχνά δεν αναφέρεται: να χτίσουμε γέφυρες σύνδεσης που βοηθούν το παιδί να νιώθει ότι είμαστε εκεί, ακόμη και όταν δεν είμαστε φυσικά παρόντες. Με αυτήν την προσέγγιση, εστιάζουμε στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του παιδιού και χρησιμοποιούμε τον δεσμό που έχουμε χτίσει μαζί του από την αρχή της ζωής του προς όφελός μας.
Πώς μπορώ να χτίσω γέφυρες σύνδεσης;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να χτίσουμε γέφυρε σύνδεσης και να βοηθήσουμε το παιδί να διαχειριστεί το άγχος αποχωρισμού που βιώνει. Στο άρθρο αυτό παραθέτω μερικούς από αυτούς αλλά η λίστα δεν είναι σε καμία περίπτωση ολοκληρωμένη.
- Πες πάντα καληνύχτα: Όπως και στους αποχωρισμούς την ημέρα που συστήνεται να λέμε πάντοτε αντίο και να μη φεύγουμε κρυφά, έτσι και τη ν΄ύχτα, μια σταθερή ρουτίνα καληνύχτας που περιλαμβάνει ένα φιλί, μια αγκαλιά και ένα “καληνύχτα” μπορεί να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει ότι ο αποχωρισμός είναι προσωρινός.
- Στρέψε την προσοχή του παιδιού στην επόμενη συνάντησή σας: Αντί να αρχίσουμε το κύρηγμα πως “πρέπει να κοιμηθεί τώρα”, βοηθάει να στρέψουμε την προσοχή του στην επόμενη στιγμή σύνδεσης. Μπορείς να πεις τι θα κάνετε όταν ξυπνήσει ή το πρωί και να εστιάσεις σε συνήθειες ή δραστηριότητες που του αρέσουν.
- Βρες το σύμβολο του δεσμού σας: Έχεις δει τα ποστ στο Instagram με τις καρδούλες στα χέρια για παιδιά που πάνε παιδικό σταθμό και δυσκολεύονται να αποχαιρετίσουν τους γονείς τους; Η καρδιά συμβολίζει τον δεσμό με τους γονείς, την αγάπη που νιώθουν ο ένας για τον άλλο, και δίνει θάρρος στο παιδί. Τέτοια σύμβολα μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον ύπνο και ένα συχνό αντικείμενο που χρησιμοποιούν οι γονείς είναι τα παιχνίδια ύπνου ή “νάνι”, όπως τα ονομάζουν. Άλλες ιδέες είναι καρδούλες στο χεράκι, φωτογραφία ή κάποιο αντικείμενο της μαμάς ή του μπαμπά στο κομμοδίνο, μια μπλούζα μας. Βάλε φαντασία!
Αυτές οι τεχνικές βοηθούν το παιδί να αισθανθεί πιο ασφαλές, ενώ παράλληλα μαθαίνει να χαλαρώνει και να κοιμάται χωρίς να χρειάζεται τη συνεχή παρουσία μας. Οι τεχνικές δεν λειτουργούν μόνες τους όμως, είναι μέρος του κομματιού του παζλ στον ύπνο: σταθερές ρουτίνες και τελετουργικά, μικροί αποχωρισμοί μέσα στην ημέρα και επανενώσεις, η θετική παρουσία μας, η ενθάρρυνσή μας, λειτουργούν μαζί, συνεργατικά!
Το άγχος αποχωρισμού δεν χρειάζεται να μας φοβίζει
Το άγχος αποχωρισμού κατά την ώρα του ύπνου είναι μια φυσιολογική φάση στην ανάπτυξη του παιδιού την οποία περνούν όλα τα παιδιά, περισσότερο ή λιγότερο έντονα. Είναι μια περίοδος που απαιτεί υπομονή και κατανόηση καθώς δεν μπορούμε να την προσπεράσουμε αλλά και στρατηγικές σύνδεσης που θα δώσουν στο παιδί την απαραίτητη υποστήριξη ώστε να βγει στην άλλη πλευρά.
Χρειάζεσαι βοήθεια στον ύπνο;
Ebook: Οδηγός για Αλαγές στον Ύπνο
Θέλετε να σταματήσετε τον ύπνο στην αγκαλιά σας; Στο καρότσι; Στο αυτοκίνητο; Θέλετε να σταματήσετε το κούνημα για να αποκοιμηθεί; Τον θηλασμό; Θέλετε να αναλάβει τον ύπνο ο/η σύντροφος ή κάποιος άλλος φροντιστής; Θέλετε να σταματήσετε την συγκοίμηση στο ίδιο δωμάτιο ή κρεβάτι; Όλα αυτά θα τα βρείτε στον αναλυτικό οδηγό 60 σελίδων.
Ημερήσια Υπνάκια Χωρίς Δράματα
Νιώθεις να παλεύεις συνέχεια με τον ύπνο του παιδιού σου; Αντιστέκεται στον ύπνο μέσα στην ημέρα, κάνει σύντομους ύπνους ή κάνει ύπνους μόνο πάνω σου ή αν είσαι εκεί;
Οι ύπνοι την ημέρα επηρεάζουν όχι μόνο την διάθεσή του (και τη δική σου) την ημέρα αλλά και την ποιότητα του βραδινού ύπνου. Σε αυτό το σεμινάριο θα βρεις λύσεις σε όλα τα προβλήματα του ύπνου μέσα στην ημέρα ώστε να κοιμάται το παιδί σου ποιοτικά και να σταματήσουν τα υπνάκια του να οδηγούν σε δράματα!
Ατομική Συνεδρία Συμβουλευτικής Ύπνου
Θέλετε να σταματήσετε τον ύπνο στην αγκαλιά σας; Στο καρότσι; Στο αυτοκίνητο; Θέλετε να σταματήσετε το κούνημα για να αποκοιμηθεί; Τον θηλασμό; Θέλετε να αναλάβει τον ύπνο ο/η σύντροφος ή κάποιος άλλος φροντιστής; Θέλετε να σταματήσετε την συγκοίμηση στο ίδιο δωμάτιο ή κρεβάτι; Όλα αυτά θα τα βρείτε στον αναλυτικό οδηγό 60 σελίδων.
