Οι διακοπές είναι για πολλούς από εμάς η πιο χαλαρή και απολαυστική περίοδος του χρόνου. Οι μέρες είναι γεμάτες παιχνίδι, εκδρομές και οικογενειακές στιγμές, αλλά αυτή η χαλαρότητα μπορεί να επηρεάσει τη ρουτίνα ύπνου των παιδιών μας. Αυτό, βέβαια, δεν είναι απαραίτητα κακό καθώς τα παιδιά χρειάζονται αυτές τις στιγμές ανεμελιάς, όμως η επιστροφή στη ρουτίνα μπορεί να είναι δύσκολη. Ειδικά όταν ο παιδικός σταθμός ή το σχολείο είναι προ των πυλών, οι καλές συνήθειες ύπνου είναι απαραίτητες για να ξεκινήσει η χρονιά δυναμικά.
Στην Ολλανδία, όπου ζω και εργάζομαι, είναι κοινή πρακτική οι δάσκαλοι να υπενθυμίζουν στα παιδιά και τους γονείς τη σημασία του καλού ύπνου όταν ξεκινάει η σχολική χρονιά. Αναγνωρίζουν ότι η ξεκούραση είναι θεμελιώδης για την ψυχοσωματική υγεία του παιδιού και την ακαδημαϊκή του πορεία.
Σε αυτό το άρθρο, θα μοιραστούμε τις 5 + 1 πιο σημαντικές συμβουλές που μπορείτε να ακολουθήσετε για να βοηθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει υγιείς συνήθειες στον ύπνο και να ξεκινήσει τη νέα σχολική χρονιά γεμάτο ενέργεια.
Γιατί οι συνήθειες ύπνου αλλάζουν πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς;
Η μετάβαση από τις διακοπές στην καθημερινότητα του σχολείου είναι ένα μεγάλο βήμα για τα παιδιά. Μέχρι τώρα, η ζωή τους ήταν κυρίως εστιασμένη στο σπίτι, το πάρκο, το σπίτι των παππούδων και άλλα γνώριμα μέρη. Σε όλα αυτά τα μέρη, συνήθως συνοδεύονται από τους γονείς τους, τους ανθρώπους που τους προσφέρουν ασφάλεια και σιγουριά. Όταν λοιπόν πλησιάζει η στιγμή να μπουν σε ένα νέο περιβάλλον με άγνωστα πρόσωπα, όπως ο παιδικός σταθμός ή το σχολείο, δεν είναι παράξενο ότι μπορεί να εμφανιστούν ανησυχίες και δυσκολίες στον ύπνο.
Το άγχος και η προσμονή για το νέο τους περιβάλλον, οι αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα, ακόμα και η αλλαγή του ωραρίου ύπνου κατά τη διάρκεια των διακοπών μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις συνήθειες ύπνου. Όλα αυτά δημιουργούν ένα κράμα ανησυχίας και ανασφάλειας, το οποίο μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκολίες στον ύπνο. Αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές και αναμενόμενες, αλοι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να επιστρέψει σε μια υγιή ρουτίνα ύπνου με λίγη υπομονή και μερικές στρατηγικές που θα μοιραστούμε παρακάτω.
5 + 1 Συμβουλές για να αναπτύξει το παιδί σας υγιείς συνήθειες στον ύπνο πριν αρχίσει η σχολική χρονιά
1. Σταδιακή επαναφορά της βραδινής ώρας ύπνου
Μετά από έναν καλοκαιρινό μήνα όπου το παιδί σας μπορεί να πήγαινε για ύπνο αργά το βράδυ, η επιστροφή σε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου μπορεί να φαίνεται δύσκολη. Το να προσπαθήσετε να επιβάλετε ξαφνικά έναν νωρίτερο ύπνο μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση και αναστάτωση. Αντί για αυτό, δοκιμάστε να επαναφέρετε την ώρα του ύπνου και του ξυπνήματος σταδιακά, ρυθμίζοντας το ρολόι κατά 15-30 λεπτά νωρίτερα κάθε λίγες μέρες. Αυτός ο απαλός ρυθμός προσαρμογής επιτρέπει στο παιδί σας να συνηθίσει τη νέα ρουτίνα χωρίς να αισθανθεί πίεση ή ένταση.
2. Δημιουργία μιας σταθερής ρουτίνας πριν τον ύπνο
Η ρουτίνα ύπνου είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνήθεια· είναι μια τελετουργία που βοηθά το παιδί σας να χαλαρώσει και να νιώσει συναισθηματικά ασφαλές πριν πέσει στο κρεβάτι. Επιλέξτε μερικές ήρεμες δραστηριότητες πριν τον ύπνο, όπως ένα ζεστό μπάνιο, ανάγνωση ενός αγαπημένου βιβλίου ή ακόμα και μια σύντομη συζήτηση για τα όμορφα της ημέρας. Αν το παιδί σας είναι σε ηλικία που μπορεί να εκφραστεί λεκτικά, ρωτήστε το τι θα ήθελε να κάνετε μαζί πριν από τον ύπνο. Αυτή η εμπλοκή του στη ρουτίνα του δίνει αίσθηση ελέγχου και το βοηθά να δεχτεί ευκολότερα τη νέα ρουτίνα.
3. Περιορισμός της έκθεσης σε ηλεκτρονικές οθόνες
Οι ηλεκτρονικές οθόνες είναι παντού, και κατά τη διάρκεια των διακοπών η χρήση τους μπορεί να αυξηθεί. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι το μπλε φως που εκπέμπουν μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή μελατονίνης, μιας ορμόνης που βοηθά τον εγκέφαλο να προετοιμαστεί για ύπνο. Προσπαθήστε να μειώσετε την έκθεση σε οθόνες τουλάχιστον 1-2 ώρες πριν την ώρα του ύπνου, ώστε το παιδί σας να μπορέσει να χαλαρώσει και να κοιμηθεί πιο εύκολα. Αντί να παίζει παιχνίδια ή να παρακολουθεί βίντεο, προσφέρετε άλλες ήρεμες δραστηριότητες που θα το προετοιμάσουν για ύπνο.
4. Φροντίδα του υπνικού περιβάλλοντος
Είναι σημαντικό το περιβάλλον ύπνου του παιδιού σας να είναι όσο το δυνατόν πιο άνετο και χαλαρό. Βεβαιωθείτε ότι το δωμάτιο είναι ήσυχο, σκοτεινό και δροσερό, και αφαιρέστε τυχόν περισπασμούς που θα μπορούσαν να διαταράξουν τον ύπνο του. Για παιδάκια 4 ετών και άνω, βεβαιωθείτε πως δεν δημιουργούνται σκιές στο υπνοδωμάτιο που μπορεί να το τρομάζουν.
Αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε το περιβάλλον του παιδιού ως ένα ερέθισμα που προωθεί τον ύπνο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κόλπο που χρησιμοποιούμε εμείς οι εκπαιδευτικοί στην τάξη (δεν θα το βρείτε σε βιβλία ύπνου, είναι μια ιδέα που θα διαβάσετε μόνο εδώ). Φτιάξτε μια γωνίτσα ηρεμίας με κάποιες επιλογές βιβλίων, παιχνίδια που δεν προκαλούν φασαρία, αφίσες που δείχνουν τη φύση τη νύχτα ή ζωάκια και ανθρώπους να κοιμούνται και ένα καλαθάκι με όσα χρειάζεστε για να ολοκληρώσετε την ρουτίνα ύπνου (οδοντόβουρτσα, χτένα για τα μαλλιά, εκπαιδευτικό ποτηράκι ή μπουκαλάκι με νερό).
5. Ενίσχυση της συναισθηματικής ασφάλειας
Η επιστροφή στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό μπορεί να είναι μια αγχωτική περίοδος για το παιδί σας, όπως είναι και για εσάς. Αφιερώστε χρόνο για συζήτηση, καθησυχάστε τις ανησυχίες του και περάστε χρόνο μαζί πριν από τον ύπνο. Αν είχατε συνηθίσει να κάνετε τα βήματα πριν τον ύπνο πιο γρήγορα, μπορεί να παρατηρήσετε πως τώρα χρειάζεται να πάτε λίγο πιο αργά ή να εστιάσετε στην σύνδεση περισσότερο. Μην ανησυχείτε όμως, αυτή η αλλαγή θα του προσφέρει την αίσθηση ασφάλειας και ηρεμίας ποιυ χρειάζεται για να κοιμηθεί καλύτερα.
6. Εκπαίδευση ύπνου
Πριν αναρωτηθείτε αν βρίσκεστε στο σωστό μέρος, στα αγγλικά, υπάρχει ένας διαχωρισμός ανάμεσα στο “sleep training” και το “sleep education.” Ενώ το πρώτο επικεντρώνεται στην εξάλειψη της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς, το δεύτερο αφορά την κατανόηση και τη μάθηση γύρω από τον ύπνο. Στα ελληνικά δεν υπάρχει αυτή η διάκριση και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι περισσότεροι γονείς να πιστεύουν ότι θα πρέπει να πειθαρχίσουν τα παιδιά στον ύπνο. Δείτε εδώ πώς ο επανακαθορισμός του όρου εκπαίδευση ύπνου μπορεί να είναι ακριβώς αυτ΄ο που χρειάζεστε για τον ποιοτικότερο ύπνο του παιδιού σας. Μιλήστε στα παιδιά σας για το σώμα τους και τις λειτουργίες του με τρόπο που καταλαβαίνουν. Για παράδειγμα, μπορείτε να τους πείτε ότι “κλείνουμε τα φώτα γιατί το σώμα μας παράγει μια μαγική σκόνη ύπνου που λέγεται μελατονίνη” ή ότι “ο εγκέφαλός μας λαμβάνει το μήνυμα ότι είναι ώρα για ύπνο όταν όλα είναι ήσυχα και σκοτεινά.” Σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπου οι μέθοδοι sleep training γίνονται λιγότερο αποτελεσματικές, αυτή η προσέγγιση καλλιεργεί την αυτονομία και την ανεξαρτησία του παιδιού, ενισχύει την συνεργασία γονέα-παιδιο΄ύ και του διδάσκει υγιείς συνήθειες ύπνου που θα το συνοδεύουν για μια ζωή. Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στην κατανόηση και την επικοινωνία, βοηθώντας τα παιδιά να αναπτύξουν μια θετική σχέση με τον ύπνο και να αποκτήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να κοιμούνται ήρεμα και με ασφάλεια.
Η μετάβαση από τις διακοπές στη σχολική χρονιά είναι μια περίοδος προσαρμογής τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς. Με τις παραπάνω συμβουλές, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να επιστρέψει σε μια υγιή ρουτίνα ύπνου και να ξεκινήσει τη νέα σχολική χρονιά γεμάτο ενέργεια και όρεξη για μάθηση.
Σας προτείνουμε:
25 Τρόποι να πούμε Αντίο
€15.00
Ένα ebook με 25 πρακτικές ιδέες για να γεφυρώσετε τον αποχωρισμό όταν το παιδί σας πάει στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο.
Ήρεμος Ύπνος: Εκπαίδευση Ύπνου για Νήπια και Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας
€40.00 μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου
Ένα εργαστήριο ύπνου για να μιλήσουμε πρακτικά για τον ύπνο μέσα από την παιδαγωγική προσέγγιση. Ελάτε να δούμε πώς μπορεί να είναι η εκπαίδευση ύπνου όταν βασίζεται στην εμπιστοσύνη, τη γνώση και την υποστήριξη.
Συνεδρίες Συμβουλευτικής για γονείς
Πρακτική υποστήριξη για τη μετάβαση στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο και την επίλυση δυσκολιών στον παιδικό σταθμό ή το σχολείο. Δυσκολίες ύπνου, ξεσπάσματα θυμού, δυσκολίες στην προσαρμογή, μπορούμε να τα συζητήσουμε όλα μαζί. Δουλεύω 15 χρόνια ως εκπαιδευτικός στην Ελλάδα και την Ολλανδία.
Κλείστε το ραντεβού σας
