Το μωρό σας κοιμόταν κάποιες ώρες σερί αλλά ξαφνικά αυξήθηκαν οι αφυπνίσεις ή δυσκολεύεστε να το κοιμίσετε; Ίσως αρχίσατε να ψάχνετε με λέξεις κλειδιά στο διαδίκτυο ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γιατί χάλασε ο ύπνος του μωρού σας και πώς θα τον φτιάξετε και πάλι. Συχνά κάτι τέτοιο συνοδεύεται με αρκετό άγχος πως ο ύπνος του παιδιού θα είναι έτσι από δω και μπρος, ενοχές πως κάτι κάνατε λάθος και πανικό να διορθώσετε τυχόν “κακές συνήθειες” στον ύπνο. Αυτό ονομάζεται παλινδρόμηση ύπνου (sleep regression) και σε αυτό το άρθρο θα μάθετε τι είναι, από τι προκαλείται και πώς να την αντιμετωπίσετε.
Τι είναι η παλινδρόμηση ύπνου (sleep regression);
Η παλινδρόμηση ύπνου, ή sleep regression στα αγγλικά, είναι μία περίοδος κατά την οποία ένα μωρό ή ένα μικρό παιδί που ενώ κοιμόταν κάποιες ώρες σερί τη νύχτα, αρχίζει ξαφνικά να ξυπνάει συχνά, δεν ηρεμεί εύκολα ή/και αντιστέκεται στον ύπνο. Οι γονείς παρατηρούν τέτοιες συμπεριφορές συνήθως σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής του παιδιού τους τα 2 πρώτα έτη.
Η παλινδρόμηση ύπνου αποτελεί μια φυσιολογική αλλαγή στον ύπνο του παιδιού σας και όχι σημάδι κάποιας παθολογίας στον ύπνο του. Συνήθως κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συμβαίνουν ταυτόχρονα και άλλες αλλαγές στην ανάπτυξη του μωρού ή μικρού παιδιού σας. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι η κατάκτηση αναπτυξιακών κινητικών, ψυχολογικών, γνωστικών ή κοινωνικών δεξιοτήτων.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως η παλινδρόμηση ύπνου (sleep regression) δεν είναι δόκιμος επιστημονικός ορισμός. Στην επιστημονική βιβλιογραφία δεν θα βρείτε αναφορές στην παλινδρόμηση ύπνου του μωρού, περιγραφή συμπτωμάτων ή συγκεκριμένες ηλικίες όπου συμβαίνει μια παλινδρόμηση ύπνου. Παρόλα αυτά, εμπειρικά μιλώντας τόσο οι επιστήμονες όσο και οι γονείς παρατηρούν πως υπάρχουν τέτοιες αλλαγές στην συμπεριφορά του μωρού ή μικρού παιδιού.
Πότε συμβαίνει η παλινδρόμηση ύπνου στα παιδιά;
Η παλινδρόμηση του ύπνου συμβαίνει σε στιγμές που συμπίπτουν και διάφορα αναπτυξιακά στάδια. Γι’ αυτόν τον ΄λόγο, κάθε παιδί την περνάει σε διαφορετική περίοδο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες κοινές περίοδοι ΄όπως η παλινδρόμηση ύπνου των 4 μηνών, των 8-10 μηνών, των 12 μηνών, των 18 μηνών και των 24 μηνών.
Περνούν όλα τα παιδιά παλινδρόμηση ύπνου;
Παρόλο που όλα τα παιδιά περνούν τα αναπτυξιακά στάδια στις γνωστικές, ψυχοσυναισθηματικές, κινητικές κ.α. δεξιότητες, δεν περνούν όλα τα παιδιά παλινδρομήσεις ύπνου ή δεν αντιδρούν όλα με τον ίδιο τρόπο. Δύο παράγοντες που μπορεί να καθορίσουν αν το μωρό σας θα περάσει μια παλινδρόμηση ύπνου είναι οι συνθήκες ύπνου που είχε ήδη και κατά πόσο ήταν φροντισμένες και η ιδιοσυγκρασία του και κατά πόσο είναι ευέλικτο σε αλλαγές.
Ποιες συμπεριφορές του μωρού σας μπορεί να είναι υπνική παλινδρόμηση;
΄΄ Όταν περνάει μια παλινδρόμηση ύπνου, το μωρό ή μικρό παιδί σας μπορεί να έχει τις εξής συμπεριφορές:
- Αντιστέκεται στον ύπνο μέσα στην ημέρα ενώ παλιότερα δεν το έκανε
- Κάνει πολύ σύντομους σε διάρκεια ύπνους μέσα στην ημέρα
- Ξυπνάει συχνά μέσα στην νύχτα ενώ παλιότερα κοιμόταν κάποιες ώρες ή όλη τη νύχτα σερί
- Κοιμάται μόνο στην αγκαλιά σας, πάνω σας ή κοντά σας
- Κλαίει κάθε φορά που πάτε προς το υπνοδωμάτιο ή που αρχίζετε την ρουτίνα ύπνου του
- Ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί (πριν τις 5:30)
- Η γενικότερη συμπεριφορά του σε σχέση με τον ύπνο σας μοιάζει διαφορετική ακόμη και αν δεν ξέρετε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό
Η συμβουλή της συμβούλου ύπνου: Βεβαιωθείτε ότι μια ξαφνική αλλαγή στη συμπεριφορά ή τον ύπνο του παιδιού σας δεν οφείλεται σε κάποια ασθένεια ή σε πόνους οδοντοφυΐας. Ο/η παιδίατρος που παρακολουθεί το παιδί σας θα μπορέσει να σας κατατοπίσει σχετικά.
Πόσο διαρκεί η παλινδρόμηση ύπνου;
Η παλινδρόμηση ύπνου στα παιδιά διαρκεί συνήθως λίγες ημέρες έως 1-2 εβδομάδες. Αν οι συμπεριφορές που παρατηρείτε διαρκούν για περισσότερο από 2 εβδομάδες, τότε καλό θα ήταν να αξιολογήσετε τον ύπνο μόνοι ή με βοήθεια από κάποιον ειδικό. Έτσι θα βεβαιωθείτε πως δεν πρόκειται για μία παγιωμένη κατάσταση και θα λάβετε εξατομικευμένη καθοδήγηση για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε οι οποίες μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες.
Κλείστε ένα ραντεβού με την σύμβουλο ύπνου Άσπα Κανδύλη πατώντας εδώ.
Τι να κάνετε αν το μωρό σας έχει παλινδρόμηση ύπνου
Κατά τη διάρκεια της παλινδρόμησης ύπνου είναι εύκολο να πανικοβληθούμε και να ψάχνουμε με αγωνία κάποιο κόλπο να λύσουμε τα προβλήματα ύπνου του παιδιού μας. Είναι σημαντικό να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να εστιάσουμε εκεί που έχει πραγματικά σημασία. Διαβάστε παρακάτω τι μπορείτε να κάνετε:
1. Κατανοήστε τι συμβαίνει στον εγκέφαλό του
Η παλινδρόμηση ύπνου όπως αναφέραμε συμβαίνει μαζί με κάποιο αναπτυξιακό στάδιο. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες φορές θα δείτε το παιδί σας να εξασκεί τις νέες του δεξιότητες (π.χ. να στέκεται όρθιο) ενώ άλλες φορές, οι αλλαγές δεν είναι τόσο εμφανείς γιατί έχουν να κάνουν με την αντίληψή του.
2. Αφήστε το παιδί σας να εξασκήσει τις νέες του δεξιότητες μέσα στην ημέρα
Αν βλέπετε το παιδί σας να προσπαθεί να κατακτήσει μια νέα δεξιότητα, ενθαρρύνετέ το να το κάνει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Προσφέρετε του πολλές ευκαιρίες μέσα στην ημέρα να δοκιμάσει, ειδικά πριν την ώρα του ύπνου την ημέρα και τη νύχτα.
3. Υπολογίστε και πάλι τις ανάγκες του σε ύπνο
Συχνά οι παλινδρόμηση ύπνου συμβαίνει σε στιγμές που αρχίζουν να μειώνονται οι ανάγκες σε ύπνο του παιδιού. Για παράδειγμα, η παλινδρόμηση των 4 μηνών συμπίπτει με την ηλικία που οι ανάγκες του σε ύπνο μειώνονται από 14-17 σε 12-15. Αν οι γονείς ακολουθούν τα παλιότερα ωράρια ύπνου, είναι πιθανό το μωρό τους απλά να μην χρειάζεται τις ώρες ύπνου που είχαν υπολογίσει αυτήν την περίοδο της ζωής του.
4. Δείτε τους ύπνους μέσα στην ημέρα
Παρόμοια με την παραπάνω συμβουλή, καθώς το μωρό μεγαλώνει οι ανάγκες σε ύπνο μειώνονται και αυτό σημαίνει πως μπορεί να μειωθούν οι ύπνοι την ημέρα σε αριθμό ή διάρκεια και τα παράθυρα αφύπνισης να μεγαλώσουν.
5. Αποφύγετε άλλες αλλαγές ταυτόχρονα
Πολλοί γονείς πανικοβάλονται όταν το μωρό τους έχει παλινδρόμηση ύπνου και αποφασίζουν να αλλάξουν συνήθειες στον ύπνο του από φόβο μήπως γίνει χειρότερος. Καλύτερα θα ήταν να περιμένετε λίγες ημέρες ή εβδομάδες ώστε να περάσει η περίοδος αυτή και μετά να κάνετε τέτοιες αλλαγές. Την περίοδο που συμβαίνει η παλινδρόμηση ύπνου, ο εγκέφαλος του παιδιού εστιάζει στις αλλαγές που συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή. Ο ύπνος έρχεται σε δεύτερη μοίρα και τέτοιες αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν επιπρόσθετο άγχος.
6. Διατηρήστε τις συνθήκες ύπνου
Ενώ άλλες αλλαγές μπορεί να είναι στρεσογόνες, η διατήρηση των συνθηκών ύπνου θα βοηθήσει να μην απορρυθμιστεί το εσωτερικό βιολικό ρολόι του παιδιού σας. Η απορρύθμιση του εσωτερικού βιολογικού ρολογιού του παιδιού μπορεί να αναταράξει τον ύπνο του για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οπότε είναι σημαντικό οι συνήθειες του παιδιού να εξακολουθήσουν να προωθούν τον ύπνο.
7. Φροντίστε τον εαυτό σας
Αντί να προσπαθείτε να ελέγξετε τον ύπνο του παιδιού σας αυτήν την περίοδο, εστιάστε σε ένα τομέα που έχετε πραγματικά έλεγχο: τον δικό σας ύπνο και την αυτο-φροντίδα σας. Αυτό θα σας δώσει μια αίσθηση πως δεν βρίσκεστε σε κάποιο τέλμα και θα σας βοηθήσει να ανταπεξέλθετε στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της γονεϊκότητας σε αυτήν την περίοδο.
